“Bij het bieden van hulp bij invullen wil je de woorden van de mensen die je helpt letterlijk gebruiken. Dat dwingt het je om heel goed te luisteren, samen te vatten wat je ervan hebt opgepikt en iedere keer te checken of dat ook is wat iemand bedoelt. Hulp bij invullen bieden helpt mij in mijn werk als beleidsmedewerker. Ik heb het idee dat ik een stukje praktijk integreer in het beleidswerk rond de belangenbehartiging. Ik ga daardoor anders nadenken over wat men in de praktijk nodig heeft om de omslag te maken en direct naar de wensen van cliënten te luisteren en/of er aandacht voor te hebben. Wat ik vaak in het beleidswerk zie, is dat veel dingen in algemene termen wordt vertaald. Dat haalt het persoonlijke deel van het werk weg, waardoor ik het lastig vind om terug te vinden waaróm er veranderingen in gang moeten worden gezet.
Bescheiden generatie
Ik heb vooral oudere mensen geholpen met het invullen. Wat mij iedere keer opvalt, is dat dit een generatie is die van huis uit niet gewend is om over zichzelf en hun kwaliteit van leven na te denken. Men is vaak bescheiden en dankbaar voor de hulp die ze al krijgen. Hierdoor is het een uitdaging om tijdens het gesprek de mensen op een andere manier naar zichzelf te laten kijken. Soms vinden mensen dat confronterend, maar uiteindelijk zijn ze er ook blij mee. Ik moest in het begin wennen aan het feit dat ik de woorden van de mensen zelf moet gebruiken. Het moment dat ik daar beter mee leerde omgaan, was een eye opener: vaak weten mensen heel goed wat ze willen en kunnen; ze zijn het zichzelf alleen niet altijd bewust.
Automatisch invullen voor de ander
Als ik kijk naar de gevolgen en uitkomsten van deze gespreksmethode, dan valt me wel iets op. Ik kan me iedere keer weer verbazen als ik met medewerkers uit zorginstellingen met de vragenlijst aan de gang ga, hoe gemakkelijk en automatisch men antwoorden op vragen invult voor een ander. Het moment dat je met een bewoner in gesprek bent aan de hand van deze vragenlijst, kan dat niet meer. Een vaak gehoorde reactie is dan ook: ‘goh, ik hoor hele andere dingen van deze bewoner dan dat ik ooit heb geweten. Ik zal daar toch eens beter op gaan letten.’
Daarnaast ervaren de meeste mensen het gesprek als extra aandacht, wat ze erg fijn vinden. Eigenlijk vind ik het soms ontluisterend om te ervaren dat juist die persoonlijke aandacht er vaak bij inschiet. Ook zorgmedewerkers zelf lopen daar hard tegenaan.
Kleine dingen maken verschil
In deze gesprekken zie ik wel een gemene deler. Het gaat meestal om hele kleine dingen die voor de persoon zelf erg belangrijk zijn. Dingen die vaak over het hoofd worden gezien, vanuit goede bedoelingen en intenties. Het zijn echter wel die dingen die kunnen bijdragen aan een hogere kwaliteit van leven van die persoon. Dat verschilt iedere keer weer. Maar de manier om achter deze wensen en behoeften te komen is eigenlijk heel simpel. Dat is wat mij betreft ook de kracht van deze vragenlijst.
Bewustwording voor beleidsmedewerker
Ik raad elke beleidsmedewerker aan om de vragenlijst een paar keer te gebruiken. Niet alleen als je in je werk iets met Mijnkwaliteitvanleven.nl te maken hebt, maar ook als je met andere beleidsgebieden bezig bent. Allereerst om bewustwording teweeg te brengen, maar ook om werkelijk te leren luisteren naar wat voor mensen belangrijk is. Hoe het is om te ervaren dat het lastig kan zijn om eigen regie te blijven voeren als je iets gaat mankeren. Maar ook dat het belangrijk is om met je omgeving te delen wat het met je doet. Weten wat de samenhang tussen de verschillende levensgebieden is en het inzicht krijgen dat niet alles automatisch geregeld kan worden. Daarmee kunnen belangenbehartigers alleen maar hun voordeel doen."
