Op de ochtenden dat ik niets “moet”, voel ik me het gelukkigst. Dan kabbelt de vrijheid aan mijn voeten, dat overheerlijke en ongelooflijk helende nietsdoen, dat ik mijzelf soms toesta, als het lukt.
Wanneer het duiveltje in mij begint te zeuren over ledigheid en luiheid, grijp ik in. Ik geef dat ding een stem maar geen gehoor, zet beeld en geluid uit en wis mijn hoofd schoon. Vanmorgen lukt het langer dan gewoonlijk. Zeker door dat druipnatte herfstweer.
Over boodschappen gesproken
Maar dan kom ik toch weer in actie. Het is een troostrijke gedachte dat er veel water moet vallen om ons lage land voldoende te drenken voor planten en dieren. Daarvoor wil je wel kletsnat regenen toch? Kom maar op! Ik (70+) trek mijn regenbroek aan en spring op de fiets voor een bezoek aan moeder en de boodschappen voor het weekend.
Zondag 10 november is het de Dag van de Mantelzorg. Maar daaraan heb ik geen boodschap. Diverse clubs geven cursussen, nodigen je uit tot zelftest (die altijd “zware overbelasting” scoort) en zijn al jaren druk met het uitdelen van kleine kadootjes zoals een paraplu of een gezellige middag in een of ander buurthuis.
Alle hout snijdende mantelzorgerskadootjes zijn inmiddels weg (zoals ooit het geldbedrag van €200,- waar elke mantelzorger jaarlijks recht op had). En als overwerkte mantelzorger heb ik absoluut geen tijd om op cursus te gaan. Bovendien vind ik dat de bedenkers van die cursussen eigenlijk eerst eens zelf in de leer moeten bij de mantelzorgers. Die zijn de prof hier, die kennen het knallen van de zweep. Die hebben geen boodschap aan betutteling.
Gemengde gevoelens van liefde en schuld
“Hoe blijf ik overeind” is de droevige praktijk voor veel mantelzorgers, die dagelijks zorgen voor geliefden, voor gehandicapte familieleden en buren. Ik zie ons drijven op gemengde gevoelens van liefde en schuld. Voor sommigen geldt: geen eigen carrière, stoppen met de studie, onszelf, huisgenoten en vrienden verwaarlozend. Wij zijn - of worden - de nieuwe lichting armen in ons welvarende land. Zonder subsidie, toeslag of salaris werken wij ons uit de naad zonder perspectief op promotie, hulp, of een jaarlijkse toelage.
Als ‘staken’ op de agenda staat van de Dag van de Mantelzorg, dan kom ik ook. Acties bedenken, brainstormen over de meest succesvolle strategie. Wij - bijna 4 miljoen mantelzorgers - zijn met veel meer dan de boeren en de bouwvakkers. Wij werken keihard, in de anonimiteit, waarbij het geven van liefdevolle zorg centraal staat. Als nonnen in het klooster, vaak “geroepen” door ontbrekende zorg, onder aanvoering van een keiharde werkelijkheid.
Niks verdienmodel, hét modewoord van deze eeuw, maar een dagelijkse lijst van opdrachten. Voor niks. Zonder profijt. De enige winst is misschien “dankbaarheid”. Maar daar geven de hardwerkende boeren en bouwvakkers ook niet veel om: dankbaarheid alleen.
Handen uit de mouwen
Ik begin meteen met de eerste actie: zorg een dag voor onze geliefde zorgvragers. Steek de handen uit de mouwen en help door onze taken een dag over te nemen! Kom op, mantelzorgers van Nederland, denkt u mee? Kom maar op met uw creatieve ideeën.
Laat de gemeente bijvoorbeeld weer eens iets uitdelen dat hout snijdt, een mooi bedrag op de rekening van ons, ploeteraars. De mantelzorger is de slechtst betaalde werknemer die er bestaat in Nederland. We worden er niets beter van en verliezen kansen op carrière en echt meedoen in de samenleving.
Geen echte mantelzorger
Volgens de cliëntenraad van mijn moeders tehuis ben ik geen echte mantelzorger. Zij wordt immers verzorgd door de medewerkers van dat huis, die allemaal betaald worden.
Ik – “mantelzorger luxeversie” - ervaar echter wel dat de kwaliteit van de zorg voor dementerenden achteruit gaat. Door de transformatie tot leerbedrijf gaan er meer tijdelijke medewerkers op de afdelingen werken, en dus vreemde gezichten, waar demente mensen juist behoefte hebben aan herkenning en dezelfde gezichten. Wat mij natuurlijk zorgen baart en noopt vaak op bezoek te gaan bij mijn moeder. Ik moet voor mijn gevoel de regie houden en in gesprek blijven met de managers.
Trouwe lezers weten dat mijn kleinzoon Berend dit jaar is overleden. De mooie momenten met mijn moeder maken mij gelukkig blij en geven me troost. Mijn moeder geniet van de wandelingen die ik met haar maak naar de zogenaamde pluktuin. Dat is een verzameling van schooltuintjes waar elke herfst de bloemen geplukt mogen worden, die over zijn gebleven. Ze is blij met het bosje bloemen dat ik op haar enthousiaste aanwijzingen scoor. Onderweg praten we over de natuur, de schoolkinderen die we tegenkomen, de bomen langs de weg en het lekkere kroketje dat we eten aan het eind van ons ritje.
De zon schijnt, ze geniet in haar geruite winterjas en het kleine wollen hoedje, dat ze nu het kouder wordt wel wil dragen.
Lees hier welk cijfer andere mantelzorgers hun leven geven >
Breng zelf in kaart wat uw kwaliteit van leven is >
Zie hier wat uw gemeente doet voor mantelzorgers >
