Ze krijgt nu les in het overstappen van de rolstoel naar een gewone stoel. Allemaal handelingen die onthouden dienen te worden. En dat is nu juist het lastigste stukje van de les: onthouden.

Geheugen

Ik probeer me telkens opnieuw voor te stellen hoe het voelt als je hoofd helemaal leeg is. Ik bedoel, dat je je niet kunt herinneren wat je één minuut geleden hebt gedaan, wat je hebt gegeten een uur terug, wie er op bezoek was bij je. Dat je niet meer weet wat je in de krant hebt gelezen, de beelden die je op televisie hebt gezien zijn gewist, welke muziek je vroeger mooi vond.

Onomkeerbaar proces

Het is een lange lijst van vaardigheden die je kwijtraakt als je kortetermijngeheugen je in de steek laat. En dat is tot de dag van vandaag een onomkeerbaar proces, volgens de wetenschappers. Wat dat betreft is het geen feest en zijn we niet zo blij. Moeder zelf ook niet, want zij weet zo af en toe - als ze helder is - dat ze niets meer weet van kortgeleden.

Verhalen vertellen

En toch zit ze opgewekt te babbelen met de collega-revalidanten aan het ontbijt, als ik haar kom bezoeken. Ze zit tegenwoordig in een gewone stoel aan tafel en trakteert de aanwezigen regelmatig op verhalen uit haar jeugd in Rotterdam.

Feyenoord en Ajax

Ik weet uit ervaring dat ze er altijd een flinke schep bovenop gooit als ze toehoorders heeft, maar dat ze die ook altijd weet te boeien. In no time gaat het over voetbal, over Feyenoord en Ajax, haar liefde voor die sport en haar toewijding in de kantine van de voetbalclub waar mijn broertje voetbalde en mijn vader de junioren begeleidde.

Nog steeds schreeuwt ze dat het beter moet als ze zit te kijken naar een wedstrijd die niet lekker loopt, ze kent de spelregels als geen ander, zegt broer. Zelf kan ik dat niet beoordelen, want ik ben als jong kind getraumatiseerd door Bob Spaaks Langs de Lijn, waar een voortdurend ‘ge-ssst!’ van mijn vader op zondagmiddag de sfeer bepaalde.

Toekomst

Moeder heeft weer een toekomst nu het goed gaat met haar oefeningen en wij ook als we met de zorg praten over wat er hierna komt. We hebben haar huis aangehouden, de televisie- en de telefoonrekening op halve kracht laten. We hebben de buren op de hoogte gehouden van moeders verrichtingen en ze bedankt voor hun bezoek. Misschien kan ze ooit weer eens naar de dagbesteding, we fantaseren er lustig op los, broer en ik.

Rolwisseling

En we moeten lachen om onze moeder in haar rol als verteller en om onszelf als haar kinderen in de functie van mantelzorger. En in die functie lijken wij akelig veel op hoe moeder ooit was: "Mam, je mag niet alleen lopen hoor, eet je wel je bord leeg, je hebt allemaal broodkruimels op je broek."

We doen het met dezelfde inzet en overtuiging als zij vroeger, vermoed ik. Wij zijn opgevoed in een tijd dat zorgen voor elkaar belangrijk was. Ik zie mijn oma voor mij samen met mijn moeder de straat uitlopen op weg naar lijn 13, om naar de stad te gaan. Dat heb ik vast van die oma geërfd, winkel-in-winkel-uit, op zoek naar leuke jurken en nieuwe schoenen, eh mijn oma dan, ik naar lekker zittende jeans en mooie sneakers.

Opvouwbare rolstoel

We gaan moeder mee naar huis nemen zodra dat mogelijk is en gaan vast een smalle, opvouwbare rolstoel reserveren bij de receptie van het tehuis. Zo’n stoel heet ‘quicky’, omdat hij licht en wendbaar is. Om in te sporten, maar dat zie ik moeder niet meer doen hoor, hoewel, rolstoelvoetbal zou een misschien een optie zijn.

Fotografie: Romi Tweebeeke