'Mijn stagebegeleider vertelde eind 2020 over het project samen beslissen in de wijkverpleging. Dat sprak me gelijk aan. Het sluit ook goed aan bij een opdracht vanuit de opleiding HBO-V die ik volg. Ik heb mijn belangstelling kenbaar gemaakt, net als enkele andere collega’s. Vervolgens kregen we uitleg wat er precies van ons werd verwacht.

Hulp bij invullen

Mijn rol is het helpen van cliënten met het invullen van de vragenlijst van Mijnkwaliteitvanleven.nl. Die vragenlijst helpt hen om een goed beeld te krijgen van hun situatie. Na het invullen van de vragen krijgen ze de uitkomst in een persoonlijk overzicht. Dat is een handig document om te gebruiken in een indicatiegesprek. Mensen kunnen zelf de vragenlijst invullen, als ze handig genoeg zijn met de computer. Voor wie dat niet is, zijn er mensen zoals ik beschikbaar die hen kunnen helpen. 

Werk je in de zorg en wil je cliënten helpen bij het in beeld bellen van hun situatie? Vul samen de vragenlijst in!

(lees verder onder de foto)

Neem de tijd

Ik heb nu drie keer een cliënt geholpen bij het invullen van de vragenlijst en stuk voor stuk waren dat waardevolle gesprekken. Vooraf belde ik ze op om uitleg te geven over dit project en te vragen of ze wilden meedoen. Op de afgesproken datum kwam ik met een iPad op bezoek. Elk gesprek duurde drie kwartier tot een uur en er kwam heel veel boven water. Het is belangrijk om die tijd ervoor te nemen. Gewoonlijk duurt een zorgbezoek een afgebakende tijd, een kwartier of halfuur. Dan is er geen tijd om echt in te gaan op de behoefte van de cliënt. 

De kunst van goed luisteren

Vooraf dacht ik dat het een oppervlakkig gesprek zou worden in een vraag-antwoord vorm. Maar de vragen zijn zo opgesteld dat de cliënt zich uitgenodigd voelt om uitgebreid antwoord te geven. De kunst is natuurlijk om goed te luisteren. Door de vragen die ik stelde, over gezondheid, vrije tijd, sociale contacten, zelfstandigheid enzovoort, kwamen er ook andere onderwerpen aan bod. Het ging bijvoorbeeld over de kinderen, de tuin, de hobby’s van vroeger, de woonomgeving of de auto waar ze nu niet meer in kunnen rijden. Dat gaf een heel compleet beeld van de situatie waarin mensen verkeren. Wat me ook opviel was de realistische, relativerende houding van deze mensen. Iemand gaf aan: ‘Ik zou wel willen tuinieren, maar het gaat gewoon niet meer vanwege mijn leeftijd.’ 

Bewustwording

Eén van de cliënten gaf aan dat ze zich onveilig voelt in de buurt, omdat ze niet meer iedereen kent. Het huis waar ze heen was verhuisd was verder prima, maar ze miste de oude buurtjes. Ik kreeg als reactie: ‘Door het bespreken van de vragenlijst kom ik op vragen waarvan ik niet eens wist dat ik ze had.’ Het invullen helpt dus bij de bewustwording van de eigen situatie. 

(lees verder onder de foto)

Meer aanspraak

Een ander onderwerp dat ter sprake kwam, was eenzaamheid. Een dame vertelde dat haar kinderen verhuisd waren en nu verder weg wonen. Haar sociale contacten in de buurt zijn beperkt. ‘Ik zit hier maar alleen en zou wel wat meer aanspraak willen’, zei ze. Dat noteer ik dan in de opmerkingenbalk in de digitale vragenlijst. De cliënt kan dat in het herindicatiegesprek gebruiken. Zo is persoonsgerichte zorg mogelijk! 

Als de cliënt zelf geen mailadres heeft, dan tekenen ze ervoor dat het persoonlijk overzicht naar mijn werkmail kan worden gestuurd. Ik zorg dan dat ze een print krijgen. Die kunnen ze gebruiken bij de herindicatie als geheugensteuntje: ‘o ja, dát wilde ik ook nog bespreken!’ 

Persoonlijk contact

Ik ben mbo-verpleegkundige en besloot om met het diploma op zak gelijk door te leren. Ik draai als stagiair volledig mee in het team en sta ingepland om zelf routes te rijden. Gemiddeld zijn er zes bezoeken op een route. Het leuke aan wijkverpleging vind ik dat de zorg persoonlijker is dan in een instelling. Je komt bij de cliënt thuis en kunt in een één op één contact rust brengen door het leveren van zorg in een vertrouwde omgeving. 

Gevarieerd werk

In de wijkverpleging moet je heel zelfstandig werken en daar moest ik wel aan wennen. Als je in een instelling werkt, is er altijd wel een collega om even mee te overleggen. Mijn werk is heel gevarieerd: ondersteunen bij de algemene dagelijkse verrichtingen, toezien op de inname van medicatie, helpen met het aantrekken van steunkousen of ogen druppelen. Ik ben nu aan het leren hoe de zorg te indiceren. Dat wil zeggen dat je samen met de cliënt bepaalt welke zorg nodig is, hoe vaak, hoe veel. Bij Pro Cura worden de cliënten elk halfjaar opnieuw geïndiceerd. 

Tekst: Christl Foekema
Foto’s: Lotje van der Bie