Mijn ouders woonden heerlijk in Haamstede. Toen mijn vader ziek werk, kwamen ze in een huurflat hier vlakbij in Zwijndrecht terecht. Mijn moeder was niet blij met deze woning. Ze kwam alleen te staan toen ze net 60 was. Daar had ik mee te doen.
Ze kwam graag bij ons met het gezin mee-eten. Ik gaf haar daarna altijd wat eten mee. Naarmate ze ouder werd en meer ging mankeren, ben ik meer gaan doen. Dat sluipt er in. Dat doe ik al zeker een jaar of vijftien zo. Misschien wel langer.
Mijn moeder kan niet meer positief in het leven staan. Dat ze gedeprimeerde momenten heeft is begrijpelijk, omdat ze veel alleen moet zitten. Plaats jezelf maar eens in zo’n situatie. Je bent alleen, iedereen is weggevallen. Dat kan eenzaam zijn. Het is frustrerend voor haar dat niet alles meer op haar eigen manier kan. Ik begrijp dat, maar het is voor mij ook lastig. Ik ben haar steun en toeverlaat. Daar reageert ze wel eens minder prettig op.
Vakantie
Ik probeer om de dag te gaan. Als er iets is natuurlijk vaker. Ik bel haar twee keer per dag, waar ik ook zit. Rond vaste tijden. Daar rekent ze op. Weg gaan is lastig. Dan zit ze lang alleen. Ik voel me verantwoordelijk voor haar momenten van geluk. Dus ik ga niet heel graag ver weg. We gaan wel eens naar Ouddorp en pas een paar dagen naar Maastricht. Niet verder. En dat is vervelend voor mijn man. Die wil graag verder weg.
In februari gaat dat toch gebeuren. Dan gaan we skiën, met onze drie kinderen en drie kleinkinderen. Daar maakt mijn moeder zich nu al druk om. Ik moet van alles regelen voor wanneer ik langer weg ben. Zorgen dat iemand anders het overneemt. Ik heb nog een broer, maar die woont verder weg. Hij doet haar administratie.
Hulp
Twee keer per week komt er een huishoudelijke hulp. Als we weg zijn doet zij de boodschappen. Mijn moeder kookt op gas en is een beetje wiebelig, dus de hulp kookt dan ook wat voor haar, eitjes bijvoorbeeld. Ze is iemand die graag iets voor een ander doet en komt al heel lang.
(Het verhaal gaat onder de foto verder)
Twee keer per dag wordt mijn moeder verzorgd door de thuiszorg. In de ochtend wassen ze haar en kleden ze haar aan. En in de avond helpen ze haar in haar pyjama. Een vrouw die bij haar in de flat woont, doet elke ochtend de krant bij haar onder deur. Daar zijn we blij mee, dus ik heb haar onlangs een bon gegeven. Het is lastig om andere mensen om hulp te vragen.
Mantelzorg
Ik zorg voor haar huishouden, de was, het eten en ik regel dingen. Ze had commentaar op het eten dat ik meebracht. Dus nu koop ik kant-en-klaarmaaltijden bij de supermarkt. Die verdeel ik over twee bakjes, zodat ze deze zelf op kan warmen in de magnetron. Ze is gewend daar mee om te gaan. We moeten geen nieuwe dingen willen.
Straks komt de huisarts bij haar langs. Daar kan ik rustig twee uur op wachten. Morgen komt de diëtiste, dus dan moet ik ook aanwezig zijn. Ze gebruikt flesjes met eiwitrijke voeding. De diëtiste regelt dat. Het mag niet meer via de huisarts. Op dit moment moet ze hoognodig naar de kapper. Knippen kan ik echt niet, dus ik ben nu aan het zoeken naar een thuiskapper.
Spanning
Bij de apotheek moet ik de medicatie in de gaten houden. Het gaat vaak mis. Dan krijgt ze de verkeerde medicijnen mee en is ze een week van slag. Dat zijn pittige verantwoordelijkheden. Het gaat om dit soort dingen die in je hoofd blijven spelen, waar je lang mee bezig bent. Als ontspanning maak ik cryptogrammen. Dat is een soort meditatie voor me.
(Het verhaal gaat onder de foto verder)
Ze heeft een alarmknop en als er iets is, worden we ingeseind. Dat zijn situaties waar je heel veel stress van hebt. Mijn telefoon ligt altijd stand-by en ik ben continu in opperste staat van paraatheid. Als hij gaat, schrik ik.
Ze heeft al lang last van hyperventilatie en hartritmestoornissen. Door nervositeit wordt haar hart getriggerd. Dan raakt ze in paniek. Ze is al tien keer met de ambulance opgehaald. In het ziekenhuis blijkt dat er niets aan de hand is. Haar stressgevoeligheid zorgt voor een snellere opname. Daardoor word je na verloop van tijd niet serieus meer genomen. Nu weten we hoe we er mee om moeten gaan. Ze krijgt eerst een pilletje om rustig te worden.
Tehuis
Zo lang je eten in je mond kunt stoppen en je je verstand nog hebt, kom je niet in aanmerking voor een indicatie. Er zijn alleen particuliere tehuizen, maar dat is enorm kostbaar. Een andere optie is: iets huren of kopen in een zorgorganisatie voor wonen, (thuis) zorg en welzijn hier in de buurt. Het enige voordeel daar is, dat je met elkaar aan kunt schuiven voor het eten, maar daar houdt ze helemaal niet van.
Zo’n verandering is voor iemand op die leeftijd eigenlijk niet goed meer. Zeker als het weinig verbetering geeft. We zijn er wel mee bezig geweest. Vooral in periodes dat het slechter ging. Maar het lukt niet om iets te vinden waar ze geholpen wordt en toch zelfstandig is.
Als ik er mee zou stoppen, zal er met mijn moeder ook iets moeten gebeuren. Ik weet niet wat. In heftige periodes wordt me wel eens gevraagd of ik het nog vol hou. Dan is er namelijk wél ergens een plekje te vinden, wordt er gezegd. Ik heb gelukkig een man die heel rustig blijft. Daar heb ik veel steun aan. Af en toe zijn er periodes dat ik ontlast moet worden en dan gaat hij naar haar toe.
Mijn leven
Ik behoor tot de sandwichgeneratie. Wij hebben de zorg voor onze kleinkinderen en voor onze ouders. Dat we het kúnnen doen is een goed teken. Ik ben nog fit genoeg. Maar ja, eigenlijk ook nog fit genoeg om nog reisjes te kunnen maken. Als we geweten hadden dat ze zo oud zou worden, hadden we het anders aangepakt. Maar het groeit geleidelijk aan zo.
Een middag in de week halen we de kleintjes uit school. Dan passen we op bij mijn zoon en schoondochter. Ik neem een pan met eten mee. We eten met elkaar, zodat zij niet hoeven te koken en wij terug niet in de file staan. Op de baby van vier maanden passen we eens in de twee weken een dag. We genieten enorm van de kleinkinderen. Daar zijn we zo blij mee! Dat geeft een mooi tegenwicht.
Tekst en fotografie: Fleur Kooiman
