Echte winter

Mijn oren, handen en neus zijn al bijna bevroren, tijdens het fietsen naar moeder toe. Zelfs met 3 tot 5 graden voelt het met de oostenwind aan als IJsland. In huis staat de verwarming minstens twee graden hoger dan anders, merk ik, en ik roep mezelf toe dat ik een watje ben.

En ik denk meteen aan vroeger. Toen ik nog in open water zwom, soms al in april, van kamperen in de winter hield, niet thuisbleef en gewoon de fiets nam als het regende, met kletsnatte haren rustig de Bijenkorf in liep en toen nog niet onzeker in elke spiegel controleerde of ik er niet al te verfrommeld uitzag.

Tijdloze capsule

Vroeger is weliswaar voorbij. En het heden dringt zich steeds vaker op. Maar mijn moeder is van begin vorige eeuw, dus het verleden ontkennen is er niet bij. Nog één jaartje en ze maakt de eeuw rond.

Het verleden doet constant een wedstrijdje met het heden. En als ik bij mijn moeder ben, zit ik in een tijdloze capsule waarbij verleden en heden lustig door elkaar lopen, helemaal als mijn moeder mij “moeder” noemt en zij, wanneer ik haar verbeter, opmerkt dat het toch allemaal op hetzelfde neerkomt. Gelijk heeft ze.

Negenennegentig

Haar 99e verjaardag hebben wij laatst heel intiem gevierd, met alleen de naaste familie. Mijn moeder kon zich de feestelijke lunch de volgende dagen nog goed herinneren, wanneer ik haar opzocht en haar op het juiste spoor zette (daar lijkt deze ziekte op, het vinden van het juiste spoor waarop de herinneringen van recente gebeurtenissen zich bevinden). Mijn moeder: ‘Ja, ik weet het nog goed omdat ik blij was jullie allemaal te zien en dat voelde als een heel fijn, warm gevoel door mij heen.

Inprentingen die gepaard gaan met emotie en gevoelens maken kennelijk meer indruk dan de “gewone” dagelijkse gebeurtenissen, die het korte termijngeheugen doorgaans voor enkele seconden opslaat en weer dumpt. Of er ook af en toe een enkele flard behouden blijft in het langetermijn-domein? Wie weet…

Helder

Af en toe staat mijn familie perplex, over de plotselinge helderheid bij onze moeder en schrijven we elkaar daarover in het logboekje dat in haar kamer op tafel ligt. Mijn verzamelde uitgave blogjes leest zij telkens opnieuw alsof zij ze voor het eerst ziet. Zij vindt ze mooi, die korte verhaaltjes over onze belevenissen samen, onze lange wandelingen buiten bij mooi weer.

Vaak kiest ze voor het park, waar zij geniet van de bomen en de vogels, de honden en hun eigenaren. Dan groet ze iedereen die zij ziet, steekt haar hand op naar de tuinman die aan het werk is in een van de schooltuinen, die er inmiddels verlaten en kaal bij liggen en roept dat het er allemaal mooi uitziet.

Maar niet altijd is die helderheid van geest aanwezig.

(het verhaal gaat onder de foto verder)

Verandering

De laatste tijd vaker is ze de weg kwijt, zegt ze en ziet dingen die wij niet kunnen zien. Waarover zij zich dan boos maakt en roept dat ze naar huis moet, naar haar ouders, haar nicht, de buren, of vrienden van vroeger, aan wie zij heeft beloofd de planten water te geven, of om boodschappen te doen.

Dan krijgt niemand, ook ik niet, het uit haar hoofd gepraat dat zij nu meteen haar jas aan en op weg moet om te gaan doen wat zij moet doen. Helaas komt er dan een herkenbaar gevoel van angst en machteloosheid mijn hart binnengeslopen.

In de mode

Stagiaires, artsen in opleiding en flexkrachten wisselen elkaar om de drie maanden af, omdat het verzorgingshuis een leerbedrijf is. Leerbedrijf is in de mode. Het klinkt mooi, maar of het ook goed voor de bewoners is betwijfel ik. Het geeft veel onrust, merk ik als regelmatige bezoeker. Ook voor de familie. Nooit is duidelijk welke medewerker welke dienst draait, wie bijvoorbeeld mijn moeder heeft gewassen, of haar haren ook zijn gewassen, et cetera. Er is een rooster, maar dat zien de bewoners en hun familie niet.

Wanneer wordt dat verdienmodel winstgevend voor de bewoners? Zij moeten telkens opnieuw wennen aan nieuwe gezichten; niet te doen als je tachtigplus en dement bent. En wat kunnen de bewoners eraan doen? Staken?

Compliment

Na twee jaar mantelzorg belonen met 200,- werd ijlings besloten het bedrag te reduceren tot 20,- euro per mantelzorger per jaar, wat de schatkist een flink aantal nullen scheelde.

Mee naar het ziekenhuis, de kapper, boodschappen doen, spullen in koelkast en andere kastjes opbergen doet echter ook de mantelzorgers goed, zeggen de psychologen. Wij hebben daarom schijnbaar al genoeg aan dankbaarheid. Ook dat vind ik een denkbeeld uit de vorig eeuw.

Dit jaar was ik mijn aanvraag voor de VVV-waardebon vergeten op tijd in te dienen. Na een pleidooi over het goede werk van mantelzorgers in het algemeen, begeleid door een van mijn blogjes, kreeg ik
bon toch toegestuurd. Die euro’s worden binnenkort goed besteed aan één van de onlangs uitgekomen boeken van jonge schrijvers.

Nagelstudio

Als ik binnenkom in de koffiekamer op moeder’s etage, worden er druk nagels verzorgd door een aantal vrijwilligsters en zie ik dat mijn moeder inmiddels over mooi gelakte nagels beschikt. Waar ze niet al te lovend over doet, want zij vindt haar eigen handen eigenlijk niet mooi genoeg meer voor al deze tierelantijnen.

Ze pakt mijn koude handen vast en warmt ze tegen haar hals en gezicht. Haar nagels zijn roze gelakt en ik vind het prachtig staan bij haar. Dan borstel ik haar kroeskrulletjes puffy en ben trots op mijn mooie mamma.


Doe ook mee om te zien wat uw kwaliteit van leven is

Lees hier hoe andere mantelzorgers hun leven waarderen >

Bekijk ook de blogs van mantelzorgers bij MantelzorgNL >