Aanleiding was een 'misverstand' enkele weken geleden. Ze heeft af en toe darmklachten en de plaatsvervangende huisarts stelde voor om een afspraak te maken met een specialist in het ziekenhuis voor een darmonderzoek.

Mijn moeder verweerde zich niet en toen bleek dat ze enkele dagen later al in het ziekenhuis terecht zou kunnen, gaf ze aan dat ze dat toch niet wilde. Het onderzoek ging niet door.

"Maar dat wil ik niet"

Mijn moeder zei tegen mij altijd dat ze geen onderzoek of operatie aan haar darmen meer wilde. Ze is jaren geleden al eens geopereerd omdat ze darmkanker had. Als ze nu weer kanker zou hebben, wil ze geen operatie meer.

Deze huisarts was hier duidelijk niet van op de hoogte en mijn moeder liet zich in eerste instantie leiden door de arts. Totdat ze weer bij haar eigen gedachten kwam. Mijn broer en ik hadden zo onze bedenkingen bij de actie van de huisarts en hadden behoefte aan duidelijkheid.

Eerdere ervaring

Onze vader is al op zijn 67e overleden aan de gevolgen van een darmoperatie. Hij is altijd heel duidelijk geweest over wat voor hem nog kwaliteit van leven was. Hij was al jaren lid van de NVVE (Nederlandse vereniging voor een vrijwillig levenseinde) en had een 'niet behandelverklaring' getekend. Daar hebben wij veel aan gehad toen er een keuze moest worden gemaakt om hem al dan niet nog een keer te opereren toen er complicaties na de eerste operatie waren opgetreden. Hoewel de artsen nog wel wilden, waren wij van mening dat dit niet was wat mijn vader zou hebben gewild.

Uiteindelijk werd zijn keuze, dankzij die verklaring, gerespecteerd. Wij zaten allen rond zijn bed in het ziekenhuis toen de stekkers er uit gingen. Wij waren blij dat hij zo duidelijk was geweest.

(Het verhaal gaat onder de foto verder)

wilsverklaring van NVVE

Mijn moeder had ook ooit wel eens zo'n verklaring opgesteld, maar ondertekend had ze het nooit. Met de huisarts had ze het er ook nooit over gehad. Ze schoof het denken over het einde nog graag even voor zich uit.

Totdat ze in januari 2018 haar heup brak en in het ziekenhuis belandde. De operatie voor een nieuwe heup verliep gelukkig goed en ze herstelde weer zodanig dat ze weer terug kon naar haar eigen huis. Ze was niet meer zo zelfredzaam als voorheen, maar met de nodige hulp zou het kunnen.

Drukke huisarts heeft geen tijd voor 'sociale bezoekjes'

Toen ze na die heupoperatie thuiskwam zei ze regelmatig: "Ik had gedacht dat de huisarts wel eens langs zou komen om te kijken hoe het gaat." Die huisarts kwam niet. De praktijkondersteuner komt halfjaarlijks voor het meten van de bloeddruk en haar bloed wordt gecontroleerd. Ook de griepprik krijgt ze thuis. Ze was een beetje teleurgesteld in het gebrek aan belangstelling van de huisarts zelf en vergoelijkte dat met de mededeling:"Hij zal wel druk zijn."

Dus dat ze enkele weken geleden eindelijk de huisarts belde vanwege haar vermoeidheid en darmklachten was bijzonder. "Vandaag of morgen komt de dokter bij u langs" had de assistente gezegd. Mijn moeder zat er klaar voor. Op dag drie kwam de arts met wie haar eigen huisarts de praktijk deelt. En die stelde dus een darmonderzoek in het ziekenhuis voor.

Mijn broer en ik, we wonen allebei niet bij onze moeder in de buurt, staken de koppen bijeen. We vonden dit geen fijne gang van zaken. We besloten dat we de niet-behandel- en euthanasieverklaring zouden actualiseren en ik zou dat met mijn moeder bespreken om te ondertekenen. Ze ondertekende het en toen bedacht ik me dat ook de huisarts hiervan op de hoogte zou moeten worden gebracht. Eigenlijk zou dat gesprek met de huisarts waar mijn moeder al tweeënhalf jaar op zat te wachten moeten plaatsvinden. Mijn moeder zou hiertoe niet het initiatief nemen. Haar gedachte: De huisarts is te druk, die heeft hiervoor geen tijd.

(Het verhaal gaat onder de foto verder)

Cora lacht tijdens het vertellen van haar verhaal

Bevrijdend

Ik besloot de huisarts een mail te sturen. Ik schreef hem over de verwachting van mijn moeder, de teleurstelling dat ze zo lang moest wachten voordat zijn collega kwam en dat mijn moeder helemaal niet naar het ziekenhuis wil. Ik vertelde over de verklaringen die ze had ondertekend en stelde voor dat hij daarover met haar een gesprek zou hebben en dat mijn moeder graag wilde dat mijn broer en ik daarbij zouden zijn.

Zijn reactie was er eentje met teleurstellende verontschuldiging:" Helaas is het zo dat door de toenemende drukte wij als huisarts minder tijd hebben voor 'sociale bezoekjes'." Maar gelukkig stelde hij ook voor dat ik de assistente zou bellen voor een afspraak bij mijn moeder thuis.

Het gesprek was dinsdag. De huisarts vertelde blij te zijn met ons initiatief voor dit gesprek. Hij was blij dat we net zo dachten over niet meer reanimeren als hij. Hij stelde mijn moeder gerust over de mogelijkheden om met de nodige voorzieningen ook thuis zonder pijn of benauwdheid te kunnen sterven. Eventueel met een laatste fase in een hospice. Hij vertelde haar hoe fijn en huiselijk het hospice was.

De huisarts vertelde ook dat zijn collega nog wat jonger was en meer op 'handelen' gericht, waardoor het voorstel voor onderzoek in het ziekenhuis werd gedaan. "Dat zal nu niet meer gebeuren. Ik stop deze verklaringen in het dossier. Dan is het duidelijk."

(Het verhaal gaat onder de foto verder)

Een ouderwetse dossierkast

"Alleen als u bijvoorbeeld een been breekt, zullen we overleggen of u nog naar het ziekenhuis zal gaan. Maar als u corona krijgt, een longontsteking, of wat dan ook, dan zullen we u niet naar het ziekenhuis laten gaan."

Na een uur vertrok de huisarts. Mijn moeder was blij met het gesprek. Mijn broer en ik vonden het ook fijn kennis te hebben gemaakt met de huisarts. Zijn insteek voor het begeleiden van mijn moeder naar het einde, als het zover is, stelt ons allen gerust.

"Eigenlijk zou ik veel meer van dit soort gesprekken moeten voeren" zei de huisarts bij vertrek.


Wat zijn uw ervaringen met het zorgen voor uw ouder of voor iemand anders? Vul de vragenlijst 'Mijn mantelzorgtaak' in en help daarmee de zorg vooruit.